Owocowe, domowe przetwory to nie tylko smak dzieciństwa i tradycja przekazywana z pokolenia na pokolenie, ale również sposób na zdrowe, smaczne i długotrwałe przechowywanie sezonowych owoców. W czasach, gdy składniki naturalne i ekologiczne zyskują na wyjątkowym znaczeniu, warto przypomnieć sobie o różnych rodzajach przetworów i ich nieocenionych zaletach. W tym wpisie przybliżymy najpopularniejsze rodzaje przetworów takich jak dżemy, powidła, konfitury i marmolady oraz podpowiemy, dlaczego warto włączyć je do swojego jadłospisu.
Przetwory owocowe są popularnymi produktami, które powstają z owoców i cukru. Mają różne formy i nazwy w zależności od sposobu przygotowania, konsystencji i proporcji składników. Jakie są główne rodzaje przetworów i jakie są między nimi różnice?
Powidła
Powidła to przetwory owocowe o gęstej, często gładkiej konsystencji. Przygotowuje się je poprzez długie gotowanie owoców bez dodatku cukru lub z jego minimalnym dodatkiem, aż do uzyskania ciemniej, jednolitej masy. Proces gotowania owoców może trwać wiele godzin, co pozwala na odparowanie większości wody. Właśnie dlatego do powideł warto użyć wysokiej jakości sprawdzonych garnków ze stali nierdzewnej PRIMO, dzięki którym owoce nie będą przywierały do dna przypalając się. Powidła mają intensywny smak i są mniej słodkie niż dżemy i konfitury. Są popularne w kuchni polskiej i często używa się ich do smarowania pieczywa oraz jako nadzienie do naleśników i rogalików.
Przepis na powidło ze śliwek węgierek:
- 1 kg mocno dojrzałych śliwek węgierek
- do 150g cukru (opcjonalnie)
- ½ łyżeczki cynamonu (opcjonalnie)
Śliwki umyć, osuszyć, przeciąć na pół i wyciągnąć pestkę. Następnie włożyć do garnka i dodać bardzo małą ilość wody (na 1 kg śliwek wystarczą 2 łyżki wody na dnie garnka).
Gotować na małej lub średniej mocy palnika, często mieszając, aby śliwki się nie przypaliły, a płyn szybciej odparował. Powidła są gotowe, gdy masa jest na tyle gęsta, że spada z łyżki płatami, a ślad zrobiony łyżką po dnie garnka nie zlewa się (dla 1 kg śliwek proces ten trwa ok. 1,5 godz.).
Teraz należy sprawdzić słodkość powideł. Jeśli są odpowiednio słodkie należy gorące przełożyć do czystych słoików, mocno zakręcić i postawić słoiki do góry dnem na 15min. Jeśli są za mało słodkie należy dodać cukru do smaku. Można dodać również cynamon dla aromatu. Jeśli dodaliśmy cukier należy powidła dalej gotować, aż ponownie zgęstnieją, ponieważ cukier rozrzedza powidła, gdyż wyciąga ze śliwek resztę wody.
Dżemy
Dżemy to jedne z najczęściej spotykanych przetworów owocowych. Przygotowuje się je z całych owoców lub ich dużych kawałków gotowanych z cukrem, aż do uzyskania odpowiedniej konsystencji. Mają stosunkowo gęstą strukturę, ale owoce w nich zawarte są nadal widoczne i wyczuwalne. Dżemy mogą zawierać dodatkowo pektynę, aby uzyskać odpowiednią konsystencję. Popularne owoce używane do produkcji dżemów to truskawki, maliny czy porzeczki.
Jak zrobić dżem z malin?
Do stworzenia pysznego dżemu wykorzystujemy świeże owoce malin. Aby nasz dżem nabrał pięknej, żelowej konsystencji, musimy wcześniej zaopatrzyć się w substancję żelującą – żelatynę lub w wersji wegańskiej – pektynę.
Składniki:
- 2 kg świeżych malin
- 300-400g cukru
- substancja żelująca
Maliny myjemy delikatnie w zimnej, bieżącej wodzie. Umieszczamy w garnku, zasypujemy cukrem i doprowadzamy do wrzenia, na średniej mocy palnika. Zmniejszamy moc palnika i pozwalamy, żeby owoce bulgotały, mieszając od czasu do czasu. Po około 15 minutach maliny puszczają sok i rozpadają się, a cukier ulegnie rozpuszczeniu. Dodajemy substancję żelującą zgodnie z informacjami na opakowaniu i porządnie mieszamy. Gotujemy około 5 minut ciągle mieszając i przekładamy do słoiczków.
Maliny zawierają w sobie dużo pestek, dlatego chcąc uzyskać dżem o gładkiej konsystencji, doradzamy przetarcie owoców przez dodaniem substancji żelującej. Do tego zadania idealnie sprawdzi się nasz przecierak do owoców i warzyw PRACTICO. Możemy użyć również klasycznego, stalowego sitka o dużej średnicy.
Konfitury
Konfitury są podobne do dżemów, ale różnią się metodą przygotowania i wyglądem. Konfitury zazwyczaj zawierają całe owoce lub ich duże kawałki, które są gotowanie w syropie cukrowym przez dłuższy czas, aż staną się przejrzyste i miękkie. W efekcie, konfitury mają bardziej płynną konsystencję i zawierają duże kawałki owoców, które nie uległy całkowitemu rozpadnięciu. Konfitury mogą być bardziej słodkie i dekoracyjne, dlatego często używa się ich do deserów.
Przepis na konfiturę wiśniową:
- 2 kg wiśni
- 2 kg cukru
- 1 szklanka wody
Wiśnie umyć i usunąć pestki specjalną drylownicą linii PRACTICO. Z wody i cukru ugotować syrop i dodać wiśnie. Gotować na małym ogniu około 30 minut. W tym czasie wiśni nie mieszać łyżką tylko delikatnie, poruszając kolistymi ruchami potrząsać garnkiem. Wiśnie zostawić do całkowitego ostygnięcia, następnie znowu gotować około 30 minut. Wiśnie odstawić do ostygnięcia, a na samym końcu gotować kolejne 30 minut. Gorącą konfiturę przełożyć do suchych i czystych słoików. Odwrócić do góry dnem, aby słoiki się zassały.
Marmolady
Marmolady są przetworami owocowymi o gładkiej konsystencji, często przygotowywanymi z owoców wykazujących właściwości żelujące. Cechuje się bardzo gęstą konsystencją, często nawet występującą w blokach. Marmolady zawierają zarówno sok, jak i miąższ z owoców, a także często kawałki skórki, które nadają im charakterystyczny smak i teksturę. Proces gotowania jest podobny do przygotowywania galaretek, z tym że marmolady mogą być bardziej gęste i zawierać drobne cząstki owoców. Dodatkowo, marmolady często są wykonane z połączeń różnych owoców – łączy się wtedy owoc dający określoną konsystencję, a drugi jako ciekawy kolor.
Przepis na marmoladę wieloowocową:
- 1 kg śliwek
- 1 kg jabłek (antonówki lub renety)
- 1 kg gruszek
- 1 kg cukru
Wyciągnąć pestki ze śliwek, jabłka i gruszki obrać i wyciąć gniazda nasienne. Owoce pokroić, włożyć do dużego garnka, wymieszać, gotować, mieszając od czasu do czasu, aż się rozgotują (w razie potrzeby podlać odrobiną wody). Lekko przestudzić, zmiksować, wsypać cukier, wymieszać. Gotować na małym ogniu, często mieszając, do zgęstnienia marmolady (trwa to niestety ok. 2,5-3 godziny, ale można podzielić ten proces na raty. Szybciej zgęstnieje z mniejszej porcji naraz i w szerszym garnku). Gorącą marmoladę przełożyć do wyparzonych słoików, zakręcić i przykryć kocem, żeby powoli ostygła albo zapasteryzować na mokro.
Przetwory owocowe to wspaniały sposób na cieszenie się smakiem lata przez cały rok. Niezależnie od tego, czy jesteś doświadczonym kucharzem, czy dopiero zaczynasz swoją przygodę z robieniem przetworów, zawsze warto spróbować. Smacznego i powodzenia w kuchennych eksperymentach!
